شیرهای پروانه ای و کشویی دو نوع از شیرآلات صنعتی پرکاربرد هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در زیر به طور خلاصه تفاوت‌های اصلی این دو نوع شیر را بررسی می‌کنیم:

شیر پروانه ‌ای (Butterfly Valve)

• عملکرد: در شیر پروانه ‌ای، یک دیسک دایره‌ای شکل (پروانه) در داخل بدنه شیر قرار دارد که با چرخش 90 درجه‌ای حول یک محور، مسیر جریان سیال را باز یا بسته می‌کند.
• مزایا:
• ساختار ساده و سبک
• سرعت عمل بالا در باز و بسته شدن
• هزینه کمتر نسبت به شیر کشویی
• قابلیت استفاده در سایزهای بزرگ
• کاربردها: در سیستم‌های لوله کشی با فشار متوسط و جریان بالا، مانند سیستم‌های تهویه مطبوع، صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود.

شیر کشویی (Gate Valve)

• عملکرد: در شیر کشویی، یک گیت یا دیسک مسطح به صورت عمودی در داخل بدنه شیر حرکت می‌کند و با بالا و پایین رفتن، مسیر جریان سیال را باز یا بسته می‌کند.
• مزایا:
• آب‌بندی قوی و کامل
• مقاومت بالا در برابر فشارهای بالا
• قابلیت استفاده در سیالات حاوی ذرات جامد
• کاربردها: در سیستم‌هایی که نیاز به قطع کامل جریان سیال و مقاومت در برابر فشارهای بالا وجود دارد، مانند خطوط لوله اصلی، سیستم‌های آتش‌نشانی و صنایع نفت و گاز استفاده می‌شود.

جدول مقایسه شیر پروانه ‌ای و کشویی

خلاصه

انتخاب بین شیر پروانه ‌ای و کشویی به عوامل مختلفی از جمله نوع سیال، فشار کاری، دمای کاری، سایز لوله، و کاربرد مورد نظر بستگی دارد. اگر به سرعت عمل، هزینه کمتر و قابلیت استفاده در سایزهای بزرگ نیاز دارید، شیر پروانه ‌ای گزینه مناسبی است. اما اگر به آب‌بندی قوی، مقاومت در برابر فشار بالا و قطع کامل جریان نیاز دارید، شیر کشویی انتخاب بهتری خواهد بود.

نکته: برای انتخاب شیر مناسب، بهتر است با متخصصان تجهیز صنعت در این زمینه مشورت کنید.